ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ της Δρ. Αικατερίνης Λεύκα στην Πόλυ Μίλτου «πιστεύω πως ίσως είναι πολύτιμο για μας σήμερα να θυμόμαστε πως σε όλες τις κοινωνίες… υπήρχαν τόσο οι ανθρώπινες μικρότητες,… όσο και η ελεύθερη επιλογή κάποιων προσώπων «ένθεων» να αντισταθούν κρατώντας την αξιοπρέπειά τους, ανεξάρτητα από τις πρακτικές συνέπειες, που υπήρξαν συχνά τραγικές.»

1. Μιλήστε μας λίγο για σας, σαν άνθρωπο πρώτα και μετά σαν συγγραφέα και το λογοτεχνικό σας έργο.

Α. Λ. : Είμαι Ελληνίδα, πτυχιούχος της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που κάποτε έφυγα στο εξωτερικό με υποτροφία για μεταπτυχιακά στην Φιλοσοφία για δυο χρόνια και τελικά, μετά από ένα μεταπτυχιακό, ένα διδακτορικό, μια πρώτη μεταδιδακτορική έρευνα και μια δεύτερη σε εξέλιξη, ζω ακόμη στο Βέλγιο, όπου διδάσκω επίσης στο Πανεπιστήμιο Λιέγης και στο 3^ο Ευρωπαϊκό Σχολείο Βρυξελλών φιλοσοφικά και φιλολογικά μαθήματα σε τρεις γλώσσες. Έχω εκδόσει επιστημονικά βιβλία και άρθρα σε διάφορες χώρες και άλλα βρίσκονται υπό έκδοση. Οι ΕΝΘΕΟΙ/INSPIRÉS είναι το πρώτο μου λογοτεχνικό έργο.

2. Μιλήστε μας για το βιβλίο σας «ΕΝΘΕΟΙ» που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ελκυστής, σε ποιο είδος λόγου… ανήκει;

Α. Λ.: Οι ΕΝΘΕΟΙ/INSPIRÉS, που εκδόθηκε με συνεργασία δύο εκδοτικών οίκων, του ΕΛΚΥΣΤΗ και του L’HARMATTAN, είναι μια δίγλωσση (σε ελληνικά και γαλλικά) συλλογή ιστορικών διηγημάτων, που αναφέρονται σε εξέχουσες προσωπικότητες της Αρχαίας Ελλάδας.

3. Ο στόχος του παρόντος έργου ήταν τελικά να μυήσει τον αναγνώστη σε τι; Μπορείτε να μιλήσετε γι’ αυτό με λίγα λόγια;

Α. Λ. :  Η λογοτεχνική αναβίωση των εξαιρετικών αυτών ανδρών και των γυναικών της ελληνικής ιστορίας, που βρέθηκαν σε σύγκρουση με το περιβάλλον υπερασπίζοντας προσωπικές αρχές, στοχεύει πρώτα στην απότιση ενός νέου φόρου τιμής στους αγώνες τους, που είναι ελάχιστα ή καθόλου γνωστοί πλέον στο πλατύ κοινό. Κατά δεύτερο λόγο, πιστεύω πως ίσως είναι πολύτιμο για μας σήμερα να θυμόμαστε πως σε όλες τις κοινωνίες, ακόμη και εκείνες που θεωρούμε πλέον παραδειγματικές, υπήρχαν τόσο οι ανθρώπινες μικρότητες όπως η φιλαυτία, η ζηλοτυπία, η διαφθορά, η απάτη, η δίψα για εξουσία, όσο και η ελεύθερη επιλογή κάποιων προσώπων «ένθεων» να αντισταθούν κρατώντας την αξιοπρέπειά τους, ανεξάρτητα από τις πρακτικές συνέπειες, που υπήρξαν συχνά τραγικές. Ενδεχομένως η στάση τους να μας δώσει κουράγιο, έμπνευση και ελπίδα για να αντιμετωπίσουμε κι εμείς, ο καθένας με τον τρόπο του, όσες αντιξοότητες φέρνει πάντα η ζωή στον δρόμο μας, σε μια εποχή που, κατά γενική ομολογία, μαστίζεται από κρίση αξιών.

4. Όταν το βιβλίο σας τελείωσε, πιστεύετε ότι είπατε όλα όσα θέλατε ή είναι και μερικά που θα επιθυμούσατε να είχατε συμπληρώσει ή δεν αναφέρατε και για ποιο λόγο;

Α. Λ. : Νομίζω πως στα πλαίσια του συγκεκριμένου θέματος τα όσα ειπώθηκαν σε επτά διηγήματα με τρεις γυναίκες, τρεις άνδρες και ένα ζεύγος ως πρωταγωνιστές, είναι επαρκή. Βεβαίως υπάρχουν ακόμη πολλές εξέχουσες προσωπικότητες που θα μπορούσαν να προσφέρουν ανάλογα παραδείγματα.

5. Ποιος είναι ο δικός σας τρόπος να εμπνέεστε; Από αληθινά γεγονότα; Από ερεθίσματα ή εμπειρίες χρόνων που υποβόσκουν στο συναίσθημά σας ή από κάποια στιγμιαία παρόρμηση;

Α. Λ.: Στην προκειμένη περίπτωση, εμπνεύστηκα από αρχαία κείμενα που ανέφεραν ιστορικά γεγονότα (ή που φημολογούνταν ως πραγματικά). Ωστόσο, το ότι μου τράβηξαν την προσοχή οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες και οι ιδέες που έκρυβαν δεν είναι άσχετο με προσωπικές ευαισθησίες, εμπειρίες και σκέψεις. Νομίζω πως σε κάθε έργο υπάρχει κάτι από τον δημιουργό του, κι αυτό το κάνει μοναδικό.

6. Ποια είναι η γνώμη σας για τη συμβολή ενός βιβλίου στο ρουν της ιστορίας;

Α. Λ. : Εξαρτάται από το βιβλίο, αλλά και από τον συγκεκριμένο ιστορικό τόπο και χρόνο. Όπως και οι άνθρωποι, έτσι και τα γραπτά τους κείμενα μπορούν να παίξουν ποικίλους ρόλους και να ασκήσουν από την μέγιστη ως την ελάχιστη επίδραση στο περιβάλλον τους και / ή στις επόμενες γενιές.

7. Πείτε μας τι πιστεύετε για τη  φιλαναγνωσία, ιδιαίτερα όσον αφορά την Πατρίδα μας; Πώς θα μπορούσε να γίνει μια θετική πραγματικότητα σε περισσότερα άτομα;

Α.Λ.: Θεωρώ πως είναι πολύ σημαντική η ανάγνωση βιβλίων για την εκπαίδευση της νέας γενιάς, αλλά και για την συνεχή καλλιέργεια των μεγαλύτερων. Η ενθάρρυνση της πρακτικής αυτής είναι καλό να γίνεται με πολλούς τρόπους, ξεκινώντας από την οικογένεια και από το σχολείο, αλλά και με θετική προβολή της από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κυρίως τα ηλεκτρονικά, που σήμερα τραβούν την προσοχή του κοινού και το επηρεάζουν ευρύτερα.

8. Πιστεύετε πως η ανάγνωση λιγότερων ή περισσότερων λογοτεχνικών βιβλίων επηρεάζει την τελμάτωση ή την αλλαγή προς το καλύτερο μιας κοινωνικής πραγματικότητας, αντίστοιχα;

Α.Λ. : Θα ήταν μια πολύ μεγάλη γενίκευση, κατά την γνώμη μου, να στηριχτεί κανείς σε απλά ποσοτικά δεδομένα. Θα έλεγα πως εξαρτάται περισσότερο από την ποιότητα των βιβλίων που διαβάζουν τα μέλη μιας κοινωνίας και κατά πόσον η ανάγνωση αυτή γίνεται με τρόπο ενεργητικό, κριτικό και ουσιαστικό.

9. Είναι κοινώς γνωστό πως ο λογοτέχνης- καλλιτέχνης έχει μια άλλη ευαισθησία σε κάθε θέμα. Εσάς, πόσο σας επηρεάζει αυτή η ιδιαιτερότητα και πώς το αντιμετωπίζετε;

Α.Λ. : Για να είμαι ειλικρινής, η ταυτότητα του «λογοτέχνη» είναι πολύ νέα για μένα, ώστε να έχω ακόμη πλήρη συνείδηση των ιδιαιτεροτήτων της! Πιστεύω πως ο κάθε καλλιτέχνης όντως έχει την δική του ευαισθησία, αλλά και ο κάθε άνθρωπος επίσης, χωρίς να μπορεί πάντα να προσδιοριστεί επακριβώς ο ρόλος της στην αντιμετώπιση κάθε περίστασης.

10. Ο κάθε άνθρωπος βλέπει διαφορετικά τα πράγματα. Εσείς είστε ο άνθρωπος της λογικής ή του συναισθήματος;

Α.Λ. : Και τα δύο, γιατί δεν νομίζω πως μπορεί κανείς να λειτουργήσει αποξενώνοντας αυτά τα μέρη που συναποτελούν τον εαυτό του. Απλώς σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να βαραίνει περισσότερο η λογική και σε άλλες το συναίσθημα.

11. Θεωρείτε πως η εποχή που διανύουμε έχει περισσότερη ανάγκη από βιβλία- κείμενα με χιούμορ, με σκεπτικισμό και κριτική αυστηρή στα κακώς δρώμενα, με σύμβολα και αξίες, με λογικές αναφορές στη βιωματική σκληρότητα και τις δυσκολίες ή βιβλία που αποσκοπούν να καθησυχάσουν το συναίσθημα με δόσεις χαράς και αισιοδοξίας;  Εσείς ποια θα διαλέγατε για ένα ανάγνωσμα;

Α. Λ. : Σκέφτομαι πως το κάθε είδος κειμένου από αυτά που αναφέρετε έχει την θέση του και ανταποκρίνεται σε άλλες ανάγκες, που όλοι μας έχουμε σε διαφορετικές στιγμές. Είναι απαραίτητη η ώρα που θα σκεφτούμε σοβαρά τα προσωπικά ή κοινωνικά θέματα, αλλά χρειαζόμαστε και την χαλάρωση και την ψυχαγωγία. Θα έλεγα λοιπόν πως πρόκειται όχι για ανταγωνιστικά, αλλά για συμπληρωματικά είδη γραφής. Και πάλι, το σημαντικότερο είναι η ποιότητα όλων αυτών των αναγνωσμάτων.

12. Υπάρχουν βιβλία αγαπημένα στη βιβλιοθήκη σας που δε θα τα δανείζατε σε κανέναν και γιατί;

Α.Λ. : Υπάρχουν πολλά αγαπημένα βιβλία στην βιβλιοθήκη μου, αλλά είμαι πάντα έτοιμη να τα δανείσω, γιατί είναι φυσικό για μένα να θέλω να μοιράζομαι τα κείμενα που με ενθουσιάζουν με άλλους και κυρίως με αγαπητά πρόσωπα.

13. Τι θεωρείτε εσείς ότι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα ως προς το χώρο των εκδόσεων ή της προώθησης ενός βιβλίου;

Α.Λ. : Όπως είπα και παραπάνω, η ενθάρρυνση της φιλαναγνωσίας με όλους τους δυνατούς τρόπους είναι σημαντική για την προώθηση ενός βιβλίου.

14. Τελειώνοντας, θα θέλατε να μιλήστε με μία φράση ή πρόταση στους υποψήφιους αναγνώστες σας και να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους είναι καλό να διαβάσουν  το έργο σας;

Α.Λ.: Θα μου επιτρέψετε να παραθέσω εδώ απλώς το τέλος του προλόγου με τον οποίο τίμησε το βιβλίο μου ο καθηγητής Pierre Somville, μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών του Βελγίου: «όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης στην Ποιητική του, δεν υπάρχει μίμηση χωρίς απελευθερωτική κάθαρση. Εισέλθετε λοιπόν στο έργο της φαντασίας επτά φορές και κάθε φορά θα ξαναβγείτε αναζωογονημένοι».

 Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμή που μου κάνατε και σας εύχομαι ολόθερμα καλή επιτυχία σε κάθε σας έργο!

Α.Λ. : Η τιμή είναι δική μου και σας ευχαριστώ πολύ με την σειρά μου για το ενδιαφέρον που δείξατε για το έργο μου. Καλή συνέχεια σε σας και στους αναγνώστες σας.

 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Δρ. Αικατερίνη Λεύκα είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε τις μεταπτυχιακές της σπουδές και το διδακτορικό της, που αφορούσε τις σχέσεις θρησκείας και φιλοσοφίας στον Πλάτωνα, στο Πανεπιστήμιο Λιέγης. Μετά από μία πρώτη μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου, με θέμα την έννοια της ευδαιμονίας στους Προσωκρατικούς και τον Πλάτωνα, συνεχίζει με μια δεύτερη έρευνα, που εξετάζει συγκριτικά αρχαίες και σύγχρονες θεωρίες του ευ ζην για τους πολίτες μιας Ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Ταυτοχρόνως, η Α. Λεύκα είναι μέλος διεθνών και διεπιστημονικών ερευνητικών ομάδων και επιστημονικών συλλόγων που ασχολούνται με θέματα των ενδιαφερόντων της. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια και σεμινάρια και έχει κληθεί να κάνει διαλέξεις και πανεπιστημιακά μαθήματα σε πολλές χώρες. Βιβλία και άρθρα της έχουν εκδοθεί σε διάφορες γλώσσες ή βρίσκονται υπό έκδοση. Λέκτορας μερικού ωραρίου του Πανεπιστημίου Λιέγης, η Α. Λεύκα διδάσκει επίσης φιλοσοφικά και φιλολογικά μαθήματα στο Τρίτο Ευρωπαϊκό Σχολείο Βρυξελλών, σε τρεις γλώσσες. Η παρούσα συλλογή ιστορικών διηγημάτων είναι το πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο.

Poli Miltou- Συγγραφέας