Τρεις συν μία ταινίες για τον Ιησού

Τρεις συν μία ταινίες για τον Ιησού

Ο Ιησούς από την Ναζαρέτ (1977)

Δεν γινόταν να ξεκινήσει αλλιώς αυτό το αφιέρωμα παρά από το διαχρονικό αριστούργημα του Φράνκο Τζεφιρέλι. Η μίνι σειρά που προβλήθηκε για πρώτη φορά από την Ιταλική κρατική τηλεόραση το 1977, συνεχίζει να καθηλώνει  εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον πλανήτη όποτε προβάλλεται -πλέον για πάνω από 4 δεκαετίες.

Με ένα καστ που προκαλεί δέος σε όλους τους σινεφίλ, και αναμφίβολα δεν έχει συνυπάρξει σε τέτοιο βαθμό σε οποιαδήποτε άλλη τηλεοπτική ή κινηματογραφική παραγωγή, και απαρτίζεται από ιερά τέρατα της έβδομης τέχνης που μεσουράνησαν  κυρίως τις δεκαετίες του 50’ και 60’, όπως οι Σερ Λόρενς  Ολίβιε,  Κρίστοφερ Πλάμερ,  Ρόντ Στάιγκερ,  Άντονι Κουίν,  Πίτερ Ουστίνοφ,  και άλλοι.

Με την κινηματογραφική αυτή «dream team»  εν δράσει,  το τελικό αποτέλεσμα δε θα μπορούσε παρά να προσεγγίσει την τελειότητα.  Βασικό συστατικό της επιτυχίας της συγκεκριμένης σειράς υπήρξε φυσικά η αξεπέραστη ερμηνεία του Ρόμπερτ  Πάουελ  στον πιο απαιτητικό ρόλο, αυτόν του Ιησού. Σε ηλικία 33 ετών, σαν το Χριστό, ο γεννημένος το 1944 Βρετανός ηθοποιός απέδωσε, με αμίμητη μεγαλοπρέπεια, στην οθόνη τα τελευταία χρόνια του Ιησού.

Πράος, δίκαιος, σοφός σαν διδάσκαλος,  δυναμικός όταν έπρεπε να στηλιτεύσει τα κακώς κείμενα της εποχής, υπομονετικός και γαλήνιος στα Πάθη του. Με φυσική παρουσία που κατέκτησε αυτομάτως το κοινό, καθώς αποτελεί ότι πιο κοντινό έχουμε οι περισσότεροι στο μυαλό μας  για τον Ιησού βάσει της εικονογραφίας και  των διηγήσεων, θα αποτελεί  για πολλά χρόνια ακόμα το ιδεατό πρότυπο στις παραγωγές που θα γίνουν στο μέλλον για την ζωή του Θεανθρώπου.

Κing of kings (1961)  

Σε μια περίοδο όπου οι επικές ταινίες ιστορικού και θρησκευτικού περιεχομένου είχαν την τιμητική τους, ο επιφανής σκηνοθέτης της εποχής Νίκολας Ρέι  μετέφερε στη μεγάλη οθόνη μια ακόμη ταινία που διαδραματίζεται  στην εποχή του Χριστού. Στον ρόλο του Μεσσία ο επιλέχτηκε ο Τζέφρι Χάντερ.

Με παρουσιαστικό που παρέπεμπε περισσότερο σε ροκ σταρ της εποχής,  ο φέρελπις ηθοποιός στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και υποδύθηκε με αξιοπρέπεια ίσως το δυσκολότερο ρόλο που μπορεί να ανατεθεί  σε κάποιο ηθοποιό κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Η καριέρα του αυτή, δυστυχώς, δεν κράτησε πολύ, καθώς μετά από δυο εγκεφαλικά επεισόδια που υπέστη, ο νεαρός καλλιτέχνης έφυγε πρόωρα από την ζωή σε ηλικία μόλις 42 ετών το 1969, εννέα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της ταινίας.

Το φιλμ πέρα από τα γεγονότα που αφορούν τον Ιησού, δίνει μεγάλη έμφαση και στον ζηλωτή-επαναστάτη Βαραββά και γενικότερα τις προσπάθειες των κατοίκων της Ιουδαίας  προκειμένου να απαλλαγούν από τον Ρωμαϊκό ζυγό, και επίσης ο σκηνοθέτης εντρυφεί στη προσωπικότητα και το ποιόν του Ρωμαίου διοικητή της Ιουδαίας Πόντιου Πιλάτου.

Μια ακόμα σημαντική παράμετρος που καθιστά αξιόλογη την όλη προσπάθεια είναι φυσικά η εξαιρετική μουσική επένδυση του μετρ του είδους Μίκλος Ρόζα.

Τα πάθη του Χριστού (2004)

Σειρά έχει η δημιουργία του Μελ Γκίμπσον. Ο βαθιά θρησκευόμενος καθολικός ηθοποιός-σκηνοθέτης, προσπάθησε να ταράξει τα κινηματογραφικά ύδατα με μια διαφορετική, σε σχέση με τι περισσότερες ταινίες του είδους, προσέγγιση.

Το φιλμ, όπως μαρτυρά και ο τίτλος, εστιάζει αποκλειστικά στα Πάθη του Ιησού. Για τον συγκεκριμένο ρόλο ο Γκίμπσον επέλεξε τον ανερχόμενο Τζιμ Καβιζέλ. Τα μαρτύρια που υπέστη ο Θεάνθρωπος, αναμφίβολα, δεν είχαν αποδοθεί ποτέ στο παρελθόν τόσο εκτενώς  και με αποκρουστική σε κάποια σημεία ωμότητα, που έφτανε σε όρια σπλάτερ και θύμιζε ταινίες του Ταραντίνο. Η σκηνή του ξυλοδαρμού του Ιησού από τους Ρωμαίους στρατιώτες σόκαρε το κοινό και η παρακολούθηση της απαιτούσε γερά νεύρα. Το τελικό αποτέλεσμα έλαβε ποικίλες κριτικές -από αποδοκιμασίες έως διθυράμβους. Το σίγουρο είναι ότι η ταινία ήταν πρωτοποριακή.

Κατά την γνώμη μου, δύο άξονες καθιστούν εντυπωσιακό το εγχείρημα του σκηνοθέτη.

Πρωτίστως,  το γεγονός πως οι ηθοποιοί μιλούσαν τις νεκρές γλώσσες της εποχής και κατέστησαν, έτσι, άκρως ρεαλιστική την όλη κινηματογραφική ατμόσφαιρα. Οι Ρωμαίοι κατακτητές μιλούσαν Λατινικά και οι υποδουλωμένοι Ισραηλίτες την αρχαία Εβραϊκή διάλεκτο, τα Αραμαϊκά. Δευτερευόντως,  η επιβλητική ερμηνεία της Rosalinda Celentano στο ρόλου του Σατανά με τη καθηλωτική και απόκοσμη ερμαφρόδιτη μορφή του- όπως παρουσιάστηκε στο έργο.

Εν ολίγοις, ο Γκίμπσον ενδεχομένως υπερέβαλλε με τις βίαιες σκηνές, αλλά σίγουρα ανέβασε τον πήχη των εν λόγω ταινιών.

Ο τελευταίος πειρασμός (1988)

Τελευταία ταινία του αφιερώματος μας είναι η πλέον αμφιλεγόμενη μεταφορά της ζωής του Χριστού στη μεγάλη οθόνη. Ο Μάρτιν Σκορσέζε, πασίγνωστος από τις σπουδαίες γκανγκστερικές ταινίες του, αποφάσισε να πραγματοποιήσει το εν λόγω φιλμ που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη.

Πρωταγωνιστής ο Γουίλιαμ Ντεφόε στην παραγωγή μιας ιστορίας που, όπως τονίζεται στην αρχή της, δε βασίζεται στα Ευαγγέλια και στις Γραφές, και προσπαθεί να παρουσιάσει, με ιδιαίτερο τρόπο κυρίως, την ανθρώπινη υπόσταση του Ιησού. Αν τελικά το κατόρθωσε και με πόση επιτυχία είναι στη κρίση του καθενός. Σίγουρα, αυτό το κόνσεπτ δεν είχε προηγούμενο -πιθανότατα ούτε επόμενο-  και προκάλεσε πάρα πολλές αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο όπου προβλήθηκε, καθώς και βίαια επεισόδια σε πολλές κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας μας.

Ένας Ιησούς καθόλου συνηθισμένος, άτολμος, δειλός σε πολλές περιπτώσεις, συγκαταβατικός, που με τις παροτρύνσεις του Ιούδα, αρχικά, άλλαξε ρότα και τρόπο σκέψης.

Αποκορύφωμα  του αιρετικού τρόπου προσέγγισης είναι η σκηνή όπου ο Ιησούς κατεβαίνει από τον σταυρό και βιώνει τον πειρασμό να ζήσει μια φυσιολογική ζωή και να αποφύγει τα μαρτύρια.

Η ταινία σηκώνει αναμφισβήτητα πολύ κριτική και δε ανήκει σε καμία περίπτωση στις συνηθισμένες ταινίες που έχουν γίνει διαχρονικά για την ζωή του Χριστού.

Καλή Ανάσταση με υγεία για όλο τον κόσμο και καλή δύναμη στην δύσκολη περίοδο που διανύουμε!

Λεωνίδας Κορωνίδης